niedziela, 16 marca 2014

69. Gepard - szybkonoga łagodność


Rozległa kraina afrykańska... tonęła w ulewie. Białe strugi deszczu, rozświetlane światłem błyskawic, przecinały, przed chwilą jeszcze zupełnie suche, powietrze. Spękana ziemia ukryła się pod zasłoną diamentowych kropel, a krzewy i pojedyncze drzewa tańczyły z wiatrem w rytm śpiewu burzy. Nagle ściany deszczu rozstąpiły się, aby na scenę mógł wyjść cichy bohater. Stąpał wolno po rozczochranej, płowej trawie, co i raz zamachując długim, pięknym ogonem. Smukłej sylwetki i bystrych, bursztynowych oczu mógłby mu pozazdrościć niejeden. Pomyśleć, że jeszcze trzy godziny temu ścigał się ze światłem, a teraz ostrożnie zanurzał łapy w mozaice kałuż i strumyków. Przycupnął przy małym wzniesieniu. Deszcz niemiłosiernie wciskał się w oczy. Znowu tysiące okrągłych cętek zalśniły w blasku ognia niebieskiego. Przez sawannę przetoczył się donośny grzmot, który poderwał z ziemi przemoczonego łowcę. Nie ma tego złego! Pobudzony kot dostrzegł w oddali skulone sylwetki drobnych gazeli, całkowicie niespodziewających się odwiedzin. Na to właśnie czekał sprytny gepard (Acinonyx jubatus), nie grzeszący siłą, lecz szybkością działania.

^Gepardzica
Jakie są gepardy?
Jakby mnie ktoś zapytał o największy oryginał z całej rodziny Felidae, odpowiedziałabym bez wahania - gepard (Acinonyx jubatus). W końcu żaden kot nie mógłby się pochwalić tytułem łącznika świata kotów i psów. Dzisiaj wiemy, że pośredniczy co najwyżej między dwoma podrodzinami* - małych i wielkich kotów, a bliżej związany jest z grupą... pierwszych (w szczególności bliskie są mu puma i jaguarundi).
Gepard nie posiada siły lwa, ryku tygrysa, umiejętności wspinaczkowych pantery mglistej; w przeciwieństwie do lamparta, nie pociąga go ciemność ani noc... a samce nie są zażartymi samotnikami, jak jaguary. Nieśmiały gepard jest bowiem indywidualistą. Kot dużego formatu, który nie ryczy, tylko ćwierka lub pomrukuje. Nie zrobił krwawej kariery, a stał się królewską, nadworną ozdobą.
Jakie są gepardy? Na pewno różnorodne. Samice wolą zachowywać dystans, samce często zawiązują koalicje. Pomimo braku wielkich mięśni, to zwierzęta odważne; jednocześnie bezkonfliktowe (choć potrafią zażarcie walczyć). Matki troskliwe i kochające. Przegrywają w potyczkach z większymi drapieżcami, jak hieny czy pantery. Cechuje je także ogromna wrażliwość na zranienia, choć ten aspekt podchodzi już pod budowę, o której przeczytacie w następnym poście z cyklu o gepardzie...

^Portret gepardzicy

Symbolika...
Gepard od zawsze symbolizował prędkość (widok biegnącego 120km/h kota musi być imponujący), co wyraźnie widać w kulturze (a przede wszystkim w popkulturze). Podobnie jak sokół, gepard patronuje bystrości. Ludzie kojarzą go także z bardziej wymyślnymi rzeczami: czasem, szybkością działania i poczuciem własnej wartości. Poza tym, dzięki swej łagodności stał się zwierzęciem królewskim. Jego futro symbolizowało wysoki status społeczny.

^Gepard porusza się w sposób niezwykle elegancki. Nic dziwnego, że niegdyś był stałym bywalcem pałaców.

...I przymierze z człowiekiem
Jego ślady na kartach historii są jeszcze bardziej ciekawe. Ludzie szybko dostrzegli i wykorzystali łagodność geparda oraz łatwość jego oswajania. Jeszcze do lat czterdziestych dwudziestego wieku znajdziemy zdjęcia, a nawet filmy, obrazujące polowania gepardów dla człowieka na szybkonogą zdobycz (zobacz: dzieło Jamesa Forbesa z 1812 roku). Wiele kotów prowadziło królewskie życie jako nadworne ozdoby bogatszych osobistości.
Wizerunek geparda odnajdziemy także w sztuce. Ja zachęcam do obejrzenia dwóch naprawdę ciekawych obrazów: Tycjana (z 1523r.) i Stubbsa (z 1764-1765r.).

^Widok hasających po śniegu gepardów może... nieco dziwić, choć koty żyjące w ogrodach zoologicznych są zwykle przyzwyczajone do białego puchu i traktują go raczej jako małe urozmaicenie (szczególnie młode osobniki).

__________
*Rodzina kotowatych (Felidae) dzieli się na dwie podrodziny: małych (Felinae) i wielkich (Pantherinae) kotów.
***
Bibliografia: 
Symbolika:
- onespiritx.tripod.com
www.shamanicjourney.com
- Wikipedia/gepard/znaczenie dla człowieka/gepard w literaturze i sztuce
***
Informacje
- Żyję, żyję. Nie będzie mnie w blogosferze jeszcze przez pewien czas... ale wypełniam obietnicę, co do postu o gepardzie (co człowiek zrobiłby bez blogowych szkiców ; p).
- Dzisiaj typowo kulturalnie. Tekst i zdjęcia mojego autorstwa.

Dziękuję za wszystkie ciepłe słowa, które podnosiły mnie na duchu ilekroć je czytałam, a także dają nadzieję oraz siły do walki ;)! Bardzo wiele dla mnie znaczą.

Pozdrawiam i do napisania wkrótce!